Sizin de bildiğiniz gibi IQ (Intelligent Quotient), zekayı ölçme amaçlı birkaç farklı standartlaştırılmış testlerden çıkarılan değerdir ve insanlar arasında zekayı kıyaslamanın bir yoludur. Fakat yüksek IQ'ya sahip olmak demek hep başarılı olmak demek değildir. Yüksek IQ başarıdan daha çok, olaylara bakış açımızı değiştirir ve özellikle de eğitimsel faaliyetlerde hayatımızı kolaylaştırır.
Bilim adamları, önceleri IQ seviyemizin yetişkin bir yaşa geldiğimizde sabitlendiğini düşünürlerdi. Açıkcası ben de hep bu konuda düşünürdüm, gerçekten sabitleniyor mu yoksa zekamızı geliştirmenin bir yolu var mı diye. İşte yapılan yeni araştırmalara göre IQ seviyemizin aslında sabitlenmediği, bazı aktivitelerin IQ derecesini arttırabilir nitelikte olduğu ortaya çıktı. Hatta Flynn Etkisi adı verilen etkiye göre, insan topluluklarının IQ'su her 10 yılda bir ortalama 3 puan artmakta. Neyse biz zeka seviyemizi arttıran etkenlere gelelim:
1)Egzersiz Yapmak IQ'yu Arttırır:
Bu konuda birçok araştırma yapıldı. Egzersiz yapan insanlarla yapmayan insanlar karşılaştırıldı, test edildi. Araştırmalar sonucu anlaşıldı ki, egzersiz yaptığımızda beyindeki hücreler, daha hızlı üreyerek artışa geçiyor ve beyne dopamin benzeri nörotransmitterlerin akışı artıyor. Bu prosese ise adamlar, 'Nörogenesis' adını vermişler.
Bununla beraber, Illinois Üniversitesi'nden Nöroloji ve Kinesioloji laboratuvarından Dr. Charles Hilmann'ın yaptığı araştırmada egzersiz sonrası dentat jirus bölgesinde, yani hafızanın da yer aldığı hipokampüs bölgesinde aktivite artışı görüldü. Ayrıca yeni beyin hücrelerinin oluştuğu da görüldü. Tabi bu araştırmada sadece spor yapmanın yeterli olmadığı, bunun beyni geliştirici faaliyetlerle desteklenmesi gerektiği de belirtildi. Egzersizin Alzheimer gibi zihinsel bozukluklara da iyi gelebileceği düşünülmüyor değil.
Herhalde egzersiz yapmak bu etkenler arasında en kolayıdır; ama yine de toplum olarak pek bir üşengeç ve boş zamanlarımızda genelde yatmayı tercih eder olduğumuz için bunu bile yapmıyoruz.
2)Uyarıcılar ve Nootropikler (Akıllı İlaçlar):
Adderall ve NuVigil Türkiye'de satışı olmayan ilaçlar; fakat IQ artışına neden olduğu söyleniyor. Türkiye'de ise buna benzer bir ilaç olarak Ritalin adı verilen ilaç var. Ancak bu ilaç da öyle reçetesiz alınabilecek bir ilaç değil. Bu ilaçlar Amerika'da oldukça yoğun kullanılan psikostimulant ve bilinçsel geliştiriciler olarak biliniyor. Hatta bu ilaçlar sayesinde daha çabuk ve daha çok bilgi depolanabiliyor. Yurt dışında üniversitelerde bazı öğrenciler, bu ilaçlar sayesinde daha yüksek notlar alarak derslerine başarı sağlıyorlar.
Ohh, ne güzel değil mi? Adamlar, bu ilaçları alacak, daha kolay bir şekilde bilgi depolayacaklar. Biz ise çalış babam çalış. (Kesinlikle ilaç almayı desteklemiyorum. Zaten bu yöntem bize uzak bir yöntem.)
3)Tamamlayıcılar:
Pek çok ek madde sayesinde IQ artışı yaşayabilirsiniz. Özellikle Omega 3 çocuklar üzerinde oldukça etkili bir madde. Omega 3'ün nöronlar arasındaki iletişimi kolaylaştırdığı da kanıtlandı üstelik. Bu sayede hafızayı geliştiriyor. Tabi yetişkinlerde de geliştirmeler yapıyor, ancak bunların sürekli ve düzenli kullanılmaları lazım. Ayrıca her gün alınan 1 bardak kahvenin görsel zekayı arttırdığı ispatlandı. (Bunu biz öğrenciler, çok yapıyoruz; ama uykumuz gelmesin diye daha çok tabi orası ayrı.) Kreatinin ve Ginkgo Biloba'nın da IQ seviyesini arttırdığı biliniyor. Ginkgo Biloba ise daha çok yaşlılarda işe yarayan bir ek madde.
4)Meditasyon:
Meditasyonun stresi azalttığı, ruh halini düzelttiği ve beyin aktivitesini arttırdığı bilinen bir gerçek. Buna ek olarak zekayı ve dolayısıyla IQ'yu da arttırdığı söylenebilir. Pek çok meditasyon türü olmasına rağmen işe en çok yarayanın 'transendental meditasyon' türü olduğu kanıtlandı. Transendental medistasyonda huzurlu bir şekilde oturarak, bir göz kapalı bir şekilde diğeri ise spesidik mantraya odaklanır. Böylece beyin, tek bir şeye odaklanarak tüm odaklanma geliştirilir. Yani size diyor ki, IQ'yu arttırmak için odaklanmaya yönelik meditasyonları seçin.
5)Sağlıklı Beslenme ve Vejeteryanlık:
Araştırmacılar, çocukluktan itibaren beslenmenin IQ ve beyin gelişiminde önemli bir rol oynadığını gösterdi. Uzmanlar, işlenmiş yiyeceklerden (dondurulmuş) uzak durulmasını öneriyor. Genelde işlenmiş yiyeceklerle beslenen bireylerde, sağlıklı beslenenlere göre düşük IQ skorları tespit edildi.
Diğer enteresan bir araştırma ise 30 yaşına kadar vejeteryan beslenenlerin, vejeteryan olmayanlardan 5 puan daha yüksek IQ skoruna sahip olduğunu gösterdi. Tabi başta balık eti olmak üzere diğer etlerin beyne iyi geldiği de biliniyor; ama yine de bana soracak olursanız vejeteryan olacağıma IQ seviyem 5 puan düşük olsun derim. Neyse polemik konusu da yaratmayalım şimdi.
6)Nöroterapi ve TRNS:
Bu konuda çok fazla araştırma olmamasına rağmen nöroterapinin ADD (dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu) ve ADHD hastaları arasında IQ'yu arttırabileceği düşünülüyor. ADD ve ADHD hastalarında daha yavaş beyin aktivitesi olduğundan bu bölgeleri geliştirmek IQ'yu arttırabilir. Normal insanlarda nöroterapi yapılmasa da yapılması belki de işe yarayabilir.
Ayrıca Michigan Üniversite'nden araştırmacılar, transkraniyal elektrik uyarılmasıyla beynin doğal uyuşturucusunu salgılamasını sağlayarak ağrının gitmesini sağladılar. Bu uygulama sayesinde hafıza artışına bağlı olarak IQ seviyesi de artıyor.
7)Beyin Dalgası Karıştırma:
ADD ve ADHD ile mücadelede beyin dalgası terapileri kullanılır. Normalde konsantrasyon veya odaklanma problemi olmayan insanlarda beyin dalgası stimülasyonuna gerek yoktur. ADD ve ADHD hastalarında IQ artışı için olan bir yöntem olsa da özellikle kolej öğrencilerinin notlarının yükselmesinde de işe yarayan bir yöntem olmadı da değil hani.
Düşük seviyede gama beyin dalgaları, beyinsel gelişim bozukluğuna ve zeka geriliğine işaret eder. Gama dalgalarının beta dalgalarından 40Hz daha yüksek olduğunda algı ve hafızanın arttığı belirtiliyor. Bu konuda çok büyük firmaların yatırmları olduğundan belki de cihazlarını satmak için didiniyor olabilirler. Yani olayın içinde böyle bir ihtimal de yok değil hani.
8)Zeka Oyunları ve Bulmacalar:
Günümüzde pek çok zeka oyunu ve bulmacalar mevcut. Bu tip zeka oyunlarının IQ'yu arttırdığı söyleniyor. Mental olarak harcayacağınız eforlar tabi ki de IQ ve hafızanız için iyi olacaktır.
Çapraz bulmaca, yapbozlar, bilgisayar oyunları (daha çok kafa yorucu olanları tabi), sudoku vb. oyunlar
IQ'nun artmasında önemli etkenlerdir. Zihin jimnastiğinin çocuklar üzerinde hafızayı geliştirdiği ispat edildi. Bu oyunların çoğu beyin aktivitesini, düşünmeyi ve hafızayı arttırmada yardımcı olabilir. Eğlenceli bi durum değil mi? Hem oyun oynayacağız hem de zekamız gelişecek. Bence harika !!
9)Sosyalleşme:
Bazı araştırmacılar, IQ skorunun yüksek olmasında çevre faktörünün de önemli olduğunu belirtiyor. Bireylerin içerikçe zengin bir ortamda ve yüksek sosyoekonomik statüye sahip olmasının önemli olduğu belirtiliyor. Ayrıca aktif öğrenme dediğimiz bir olay da mevcut. Yeni şeyler öğrenmek, beyinde yeni bağlantılar kurmanızı sağlar. Örneğin satranç oynamak, yeni bir spor yapmak ya da yeni bir dil öğrenmek gerçekten IQ skorunuzu yükseltebilir.
10)Okuma ve Müzik:
Okumaya pek hevesli olmayan bir toplum olarak, okumanın önemini ne kadar anlatsak da başarılı olabileceğimizi sanmıyorum. Hatta belki de çoğunuz bu yazıyı buraya kadar okumadı da. Okuyanlara teşekkürlerimi borç bilirim orası ayrı.
Okumanın özellikle çocukların IQ'sunu arttırmada önemli olduğu belirtiliyor. Bazı bilimsel olmayançalışmalar, çocukların IQ'sunun okumayla 6 puana kadar yükselebileceğini gösterdi. Ayrıca okumak düşünmeyi uyarır, kelime dağarcığını da geliştirir ve insanlara önemli olaylar hakkında bağlantı kurma yeteneği kazandırır. Son zamanlarda yapılan bir araştırmada ise, roman okumanın okuyanın beyninde değişiklikler yaptığını ortaya koydu. Bununla beraber, okunması daha zor kitaplar okumak, zekayı geliştirebiliyor. Daha çok kitap okuyanların daha yüksek bir IQ'ya sahip olması muhtemel.
Ayrıca 14 Ekim 1993'te A.B.D ' de "USA Today"de çıkan "Mozart'ın Müzikleri Zekayı Geliştiriyor" başlıklı haber tüm dünyada sansasyon yarattı. Bu habere göre, Kaliforniya Üniversitesi'nin Irvine'deki Öğrenme ve Hafıza Nörobiyoloji Merkezi'ndeki bilim adamlarının yaptıkları araştırma, bazı müziklerle IQ arasında bir ilişki olduğunu açıkça ortaya koymuştur. Bu araştırmada 36 üniversite öğrencisi, önce IQ testinin sağ beyin yeteneklerini ölçen sorularıyla test edilmiştir. Testten sonra öğrencilere Mozart'ın "Re Majör, K 448 İki Piyanoluk Sonat"ı 10 dakika boyunca dinletilmiştir. Daha sonra öğrenciler hemen tekrar test edildiklerinde ise IQ sokarlarının önceki değerlere göre 8 veya 9 puan daha yükselmiş olduğu gözlenmiştir. O zaman ne yapıyoruz? Derhal Mozart'ın bu eserini dinliyoruz.
Peki tüm bunlardan sonra IQ ne kadar artar?
Adamlar, bunun için plan hazırlamışlar. Size IQ'nuzun yükselmesini sağlayabileceğiniz bir program yapmışlar. Tabi öncesinde bazı şeyleri belirtmek gerek. 10 maddenin tümünü yapmanız oldukça zor tabi ki. Kendinizi 90 günlük bir teste sokabilirsiniz. Teste girmeden önce bir IQ testi yaptırın. 3 ay sonra aynı testi tekrar yaptırın. Test süresince sigara ve alkol alımı yasak. Zira yapılan araştırmalar sigara ve alkolün beyne zarar verdiğini gösterdi.
Yapılacaklar:
Bilim adamları, önceleri IQ seviyemizin yetişkin bir yaşa geldiğimizde sabitlendiğini düşünürlerdi. Açıkcası ben de hep bu konuda düşünürdüm, gerçekten sabitleniyor mu yoksa zekamızı geliştirmenin bir yolu var mı diye. İşte yapılan yeni araştırmalara göre IQ seviyemizin aslında sabitlenmediği, bazı aktivitelerin IQ derecesini arttırabilir nitelikte olduğu ortaya çıktı. Hatta Flynn Etkisi adı verilen etkiye göre, insan topluluklarının IQ'su her 10 yılda bir ortalama 3 puan artmakta. Neyse biz zeka seviyemizi arttıran etkenlere gelelim:
1)Egzersiz Yapmak IQ'yu Arttırır:
Bu konuda birçok araştırma yapıldı. Egzersiz yapan insanlarla yapmayan insanlar karşılaştırıldı, test edildi. Araştırmalar sonucu anlaşıldı ki, egzersiz yaptığımızda beyindeki hücreler, daha hızlı üreyerek artışa geçiyor ve beyne dopamin benzeri nörotransmitterlerin akışı artıyor. Bu prosese ise adamlar, 'Nörogenesis' adını vermişler.
Bununla beraber, Illinois Üniversitesi'nden Nöroloji ve Kinesioloji laboratuvarından Dr. Charles Hilmann'ın yaptığı araştırmada egzersiz sonrası dentat jirus bölgesinde, yani hafızanın da yer aldığı hipokampüs bölgesinde aktivite artışı görüldü. Ayrıca yeni beyin hücrelerinin oluştuğu da görüldü. Tabi bu araştırmada sadece spor yapmanın yeterli olmadığı, bunun beyni geliştirici faaliyetlerle desteklenmesi gerektiği de belirtildi. Egzersizin Alzheimer gibi zihinsel bozukluklara da iyi gelebileceği düşünülmüyor değil.
Herhalde egzersiz yapmak bu etkenler arasında en kolayıdır; ama yine de toplum olarak pek bir üşengeç ve boş zamanlarımızda genelde yatmayı tercih eder olduğumuz için bunu bile yapmıyoruz.
2)Uyarıcılar ve Nootropikler (Akıllı İlaçlar):
Adderall ve NuVigil Türkiye'de satışı olmayan ilaçlar; fakat IQ artışına neden olduğu söyleniyor. Türkiye'de ise buna benzer bir ilaç olarak Ritalin adı verilen ilaç var. Ancak bu ilaç da öyle reçetesiz alınabilecek bir ilaç değil. Bu ilaçlar Amerika'da oldukça yoğun kullanılan psikostimulant ve bilinçsel geliştiriciler olarak biliniyor. Hatta bu ilaçlar sayesinde daha çabuk ve daha çok bilgi depolanabiliyor. Yurt dışında üniversitelerde bazı öğrenciler, bu ilaçlar sayesinde daha yüksek notlar alarak derslerine başarı sağlıyorlar.
Ohh, ne güzel değil mi? Adamlar, bu ilaçları alacak, daha kolay bir şekilde bilgi depolayacaklar. Biz ise çalış babam çalış. (Kesinlikle ilaç almayı desteklemiyorum. Zaten bu yöntem bize uzak bir yöntem.)
3)Tamamlayıcılar:
Pek çok ek madde sayesinde IQ artışı yaşayabilirsiniz. Özellikle Omega 3 çocuklar üzerinde oldukça etkili bir madde. Omega 3'ün nöronlar arasındaki iletişimi kolaylaştırdığı da kanıtlandı üstelik. Bu sayede hafızayı geliştiriyor. Tabi yetişkinlerde de geliştirmeler yapıyor, ancak bunların sürekli ve düzenli kullanılmaları lazım. Ayrıca her gün alınan 1 bardak kahvenin görsel zekayı arttırdığı ispatlandı. (Bunu biz öğrenciler, çok yapıyoruz; ama uykumuz gelmesin diye daha çok tabi orası ayrı.) Kreatinin ve Ginkgo Biloba'nın da IQ seviyesini arttırdığı biliniyor. Ginkgo Biloba ise daha çok yaşlılarda işe yarayan bir ek madde.
4)Meditasyon:
Meditasyonun stresi azalttığı, ruh halini düzelttiği ve beyin aktivitesini arttırdığı bilinen bir gerçek. Buna ek olarak zekayı ve dolayısıyla IQ'yu da arttırdığı söylenebilir. Pek çok meditasyon türü olmasına rağmen işe en çok yarayanın 'transendental meditasyon' türü olduğu kanıtlandı. Transendental medistasyonda huzurlu bir şekilde oturarak, bir göz kapalı bir şekilde diğeri ise spesidik mantraya odaklanır. Böylece beyin, tek bir şeye odaklanarak tüm odaklanma geliştirilir. Yani size diyor ki, IQ'yu arttırmak için odaklanmaya yönelik meditasyonları seçin.
5)Sağlıklı Beslenme ve Vejeteryanlık:
Araştırmacılar, çocukluktan itibaren beslenmenin IQ ve beyin gelişiminde önemli bir rol oynadığını gösterdi. Uzmanlar, işlenmiş yiyeceklerden (dondurulmuş) uzak durulmasını öneriyor. Genelde işlenmiş yiyeceklerle beslenen bireylerde, sağlıklı beslenenlere göre düşük IQ skorları tespit edildi.
Diğer enteresan bir araştırma ise 30 yaşına kadar vejeteryan beslenenlerin, vejeteryan olmayanlardan 5 puan daha yüksek IQ skoruna sahip olduğunu gösterdi. Tabi başta balık eti olmak üzere diğer etlerin beyne iyi geldiği de biliniyor; ama yine de bana soracak olursanız vejeteryan olacağıma IQ seviyem 5 puan düşük olsun derim. Neyse polemik konusu da yaratmayalım şimdi.
6)Nöroterapi ve TRNS:
Bu konuda çok fazla araştırma olmamasına rağmen nöroterapinin ADD (dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu) ve ADHD hastaları arasında IQ'yu arttırabileceği düşünülüyor. ADD ve ADHD hastalarında daha yavaş beyin aktivitesi olduğundan bu bölgeleri geliştirmek IQ'yu arttırabilir. Normal insanlarda nöroterapi yapılmasa da yapılması belki de işe yarayabilir.
Ayrıca Michigan Üniversite'nden araştırmacılar, transkraniyal elektrik uyarılmasıyla beynin doğal uyuşturucusunu salgılamasını sağlayarak ağrının gitmesini sağladılar. Bu uygulama sayesinde hafıza artışına bağlı olarak IQ seviyesi de artıyor.
7)Beyin Dalgası Karıştırma:
ADD ve ADHD ile mücadelede beyin dalgası terapileri kullanılır. Normalde konsantrasyon veya odaklanma problemi olmayan insanlarda beyin dalgası stimülasyonuna gerek yoktur. ADD ve ADHD hastalarında IQ artışı için olan bir yöntem olsa da özellikle kolej öğrencilerinin notlarının yükselmesinde de işe yarayan bir yöntem olmadı da değil hani.
Düşük seviyede gama beyin dalgaları, beyinsel gelişim bozukluğuna ve zeka geriliğine işaret eder. Gama dalgalarının beta dalgalarından 40Hz daha yüksek olduğunda algı ve hafızanın arttığı belirtiliyor. Bu konuda çok büyük firmaların yatırmları olduğundan belki de cihazlarını satmak için didiniyor olabilirler. Yani olayın içinde böyle bir ihtimal de yok değil hani.
8)Zeka Oyunları ve Bulmacalar:
Günümüzde pek çok zeka oyunu ve bulmacalar mevcut. Bu tip zeka oyunlarının IQ'yu arttırdığı söyleniyor. Mental olarak harcayacağınız eforlar tabi ki de IQ ve hafızanız için iyi olacaktır.
Çapraz bulmaca, yapbozlar, bilgisayar oyunları (daha çok kafa yorucu olanları tabi), sudoku vb. oyunlar
IQ'nun artmasında önemli etkenlerdir. Zihin jimnastiğinin çocuklar üzerinde hafızayı geliştirdiği ispat edildi. Bu oyunların çoğu beyin aktivitesini, düşünmeyi ve hafızayı arttırmada yardımcı olabilir. Eğlenceli bi durum değil mi? Hem oyun oynayacağız hem de zekamız gelişecek. Bence harika !!
9)Sosyalleşme:
Bazı araştırmacılar, IQ skorunun yüksek olmasında çevre faktörünün de önemli olduğunu belirtiyor. Bireylerin içerikçe zengin bir ortamda ve yüksek sosyoekonomik statüye sahip olmasının önemli olduğu belirtiliyor. Ayrıca aktif öğrenme dediğimiz bir olay da mevcut. Yeni şeyler öğrenmek, beyinde yeni bağlantılar kurmanızı sağlar. Örneğin satranç oynamak, yeni bir spor yapmak ya da yeni bir dil öğrenmek gerçekten IQ skorunuzu yükseltebilir.
10)Okuma ve Müzik:
Okumaya pek hevesli olmayan bir toplum olarak, okumanın önemini ne kadar anlatsak da başarılı olabileceğimizi sanmıyorum. Hatta belki de çoğunuz bu yazıyı buraya kadar okumadı da. Okuyanlara teşekkürlerimi borç bilirim orası ayrı.
Okumanın özellikle çocukların IQ'sunu arttırmada önemli olduğu belirtiliyor. Bazı bilimsel olmayançalışmalar, çocukların IQ'sunun okumayla 6 puana kadar yükselebileceğini gösterdi. Ayrıca okumak düşünmeyi uyarır, kelime dağarcığını da geliştirir ve insanlara önemli olaylar hakkında bağlantı kurma yeteneği kazandırır. Son zamanlarda yapılan bir araştırmada ise, roman okumanın okuyanın beyninde değişiklikler yaptığını ortaya koydu. Bununla beraber, okunması daha zor kitaplar okumak, zekayı geliştirebiliyor. Daha çok kitap okuyanların daha yüksek bir IQ'ya sahip olması muhtemel.
Ayrıca 14 Ekim 1993'te A.B.D ' de "USA Today"de çıkan "Mozart'ın Müzikleri Zekayı Geliştiriyor" başlıklı haber tüm dünyada sansasyon yarattı. Bu habere göre, Kaliforniya Üniversitesi'nin Irvine'deki Öğrenme ve Hafıza Nörobiyoloji Merkezi'ndeki bilim adamlarının yaptıkları araştırma, bazı müziklerle IQ arasında bir ilişki olduğunu açıkça ortaya koymuştur. Bu araştırmada 36 üniversite öğrencisi, önce IQ testinin sağ beyin yeteneklerini ölçen sorularıyla test edilmiştir. Testten sonra öğrencilere Mozart'ın "Re Majör, K 448 İki Piyanoluk Sonat"ı 10 dakika boyunca dinletilmiştir. Daha sonra öğrenciler hemen tekrar test edildiklerinde ise IQ sokarlarının önceki değerlere göre 8 veya 9 puan daha yükselmiş olduğu gözlenmiştir. O zaman ne yapıyoruz? Derhal Mozart'ın bu eserini dinliyoruz.
Peki tüm bunlardan sonra IQ ne kadar artar?
Adamlar, bunun için plan hazırlamışlar. Size IQ'nuzun yükselmesini sağlayabileceğiniz bir program yapmışlar. Tabi öncesinde bazı şeyleri belirtmek gerek. 10 maddenin tümünü yapmanız oldukça zor tabi ki. Kendinizi 90 günlük bir teste sokabilirsiniz. Teste girmeden önce bir IQ testi yaptırın. 3 ay sonra aynı testi tekrar yaptırın. Test süresince sigara ve alkol alımı yasak. Zira yapılan araştırmalar sigara ve alkolün beyne zarar verdiğini gösterdi.
Yapılacaklar:
· Her gün en az 15 dakika egzersiz yapın
· İlaç alımını tavsiye etmeyiz tabi ki de; fakat günde bir adet Omega
3 hapı ve bir bardak kahve için.
· Her gün en az 300 sözcüklük bir makale okuyun ya da bir kitap okumaya
başlayın. Eğer kendinize güveniyorsanız kendinizi zorlayıcı kitaplar da
okuyabilirsiniz.
· Her gün zeka geliştirici bir bulmaca ya da çapraz bulmaca çözün.
· Yeni bir spor, dil veya zeka geliştirici farklı bir uğraş bulun.Yeni sosyal
ortamlara girin.
· Klasik ya da müziksel değeri yüksek müzikler dinleyin.
· Sağlıklı beslenin ve bol bol meyve tüketin.
R.B
